Halk Bilgisi Mecmuası, Halk Bilgisi Derneği tarafından 1928 yılında çıkarılmış tek sayılık bir dergidir. 1927 yılında Ziyaeddin Fahri (Fındıkoğlu) ve Mehmet Halit’in (Bayrı) öncülüğünde bir grup aydın tarafından kurulan dernek bu mecmua ile yapacağı folklor araştırmalarının kapsam ve yöntemini açıklamayı hedeflemiştir. Dernek, aynı zamanda harf ve dil devrimine destek olmayı, dil ögesine önem vererek Türkçenin kaybolmuş özelliklerini ve cevherlerini ortaya çıkarmayı da amaç edinmiştir. Cumhuriyetin kuruluşuna denk gelen yılların fikir evrenini ve entelektüel yönelişlerini anlamak için önemli bir yere sahip olduğunu düşündüğümüz bu mecmuanın ilgililere ve bu alanda yapılacak çalışmalara ışık olmasını temenni ediyoruz.

Türk gazeteciliğinin ilgi çekici bir siması olan Hikmet Feridun Es’e (1909-1992) ait bu yazı, yazarın 1938 yılında yaptığı bir Amerika Birleşik Devletleri gezisi üzerine kaleme alınmıştır. Es, New York’ta bir tesadüf üzerine tanık olduğu “Türkiyeli gayrimüslim göçmenlerin ABD’deki müzik yayınları”nı bir gazeteci bakışıyla, ilginç bir olayı aktarmış olmak üzere okuyucularına sunarken, Türk müzikolojisi açısından da bu konunun en erken Türkçe belgesini yazıya dökmüş oluyor.

Türk Sanat Müziği ses sisteminde kullanılan arızasız sesler, 702 sentlik tam beşlinin yukarıya doğru eklenmesi ile bulunan perdelerin aynı oktava toplanmasıyla oluşur. Sesler arasındaki büyük ve küçük ikililer 204 ve 90 senttir. Çok nadir hallerde 70 ve 182 sentlik işaretlere de ihtiyaç duyulur. Türk müziğinde kullanılan bu aralıkları her derece için mümkün kılacak bir ses sistemini, bir oktavı belirli sayıda eşit aralıklara bölerek elde edemeyiz. Transpoze yapılınca daha da farklı seslere ihtiyaç duyulacaktır. Ses sistemini oluşturmak için, birbirinden bir büyük terz (386 sent) uzakta olan beşli zincirleri kullanılır.

Mahmut Ragıp Gazimihal’in 1924 yılında, henüz Berlin’deki Stern Konservatuvarı’nda öğrenci iken Akşam gazetesine gönderdiği yazıların arasında bulunan bu makale, 1923 yılında İstanbul Şehremâneti’ne bağlanarak yeniden yapılandırılan Dârülelhân’ın öğrenci kabul esasları hakkında bazı önerileri içermektedir. O tarihte üç yıldır Avrupa’da müzik eğitimi için bulunmakta olan Gazimihal, kendi gözlemleri ve Avrupa’daki diğer konservatuvarlardaki uygulamalardan yola çıkarak, Dârülelhân’a öğrenci kabulunde nasıl bir yol izlenmesi gerektiğini anlatmaktadır.

Mes’ud Cemil Bey'in 1948 senesinde Ankara'da düzenlenen İngiliz-Türk Müzik Festivali için İngilizce olarak kaleme aldığı ve Taha Toros Arşivinden çıkartılan "A Short History of Turkish Music" başlıklı bu metin, Bâkî Enis Balakbabalar tarafından Türkçeleştirilmiş olup; metnin çevirisinde, Mes’ud Cemil’in müellifi olduğu, Uğur Derman’ın neşre hazırladığı, Kubbealtı Neşriyatı’nca 2011 senesinde basılan “Tanbūrî Cemil'in Hayâtı” kitabındaki imlâ, telâffuz ve kelime tercihleri dikkate alınmıştır.