TUMAC BSE No. 40: “Makedonya Dikmen Baba Tekkesi Müzik Kültürü” – Prof. Dr. Mehtap Demir Güven

Kuzey Makedonya’daki Türk nüfusunun manevi geleneği oldukça zengin olup, Osmanlı dönemine ait bazı tasavvufi öğretileri günümüzde de yaşatmaktadır. Bu öğretiler arasında yer alan Bektaşi dergahı da önemli bir yere sahiptir. Osmanlılardan önce (13. yüzyıl civarında) bu topraklarda pek çok sûfi faaliyet gösteriyordu; bu da Türklerin fetih ve yerleşim sürecinde bir geçiş noktası olarak kabul edilebilir. Osmanlı döneminde sayısız Bektaşi tekkesi inşa edilmiştir ve bunların bir kısmı günümüzde hala faaliyettedir. Takipçilerin etnik yapısına bağlı olarak, bu tasavvufi yapılarındaki dilsel egemenlik de değişiklik göstermektedir. Sadece Türklerin üyelerinden oluşan tek Bektaşi tekkesi, Prilep yakınlarındaki Kanatlar köyünde bulunan ‘Dikmen Baba’ tekkesi dir. Bu tekke, manevi liderlikteki bazı bölünmelere rağmen, 16. yüzyılda kurulduğundan bu yana kesintisiz olarak faaliyet göstermektedir. Bu tür bölünmeler, dergahın manevi inançlarının ve ritüel biçimlerinin özünü etkilememiştir; bunlar, başlangıçta uygulandığı şekliyle neredeyse aynı şekilde devam etmektedir. Bu sunumun ana odak noktası, ritüelin müzik geleneğidir.  Bu amaçla, Kanatlar köyündeki Bektaşi tekke Dikmen Baba’nın ritüellerinden elde edilen sesli materyal ve  saha araştırmaları ile röportajlar gerçekleştirilmiştir. Genel olarak Kanatlar Köyü bektaşi gelenekleri, kültür çeşitliliği ve repertuar örnekleri dikkatinize sunulacaktır.