[13 Ekim 2018 Cumartesi günü gerçekleştirilen 14.  TUMAC Çalışma Grubu toplantısında ekibimizde yer alan antropoloji öğrencisi Tarık Duman, Türk Müziği paydaşlarının yaşam öyküleri, tanıklıkları, uzmanlıklarına dair bilgi birikimlerini, anlam ağlarını tespit etmeye ve derlemeye yönelik sözlü tarih çalışması teklifini yazılı olarak tüm toplantı katılımcılarına sundu. İlk etapta çalgı yapımı ve yapımcılığına odaklanılacağı belirtilen Tarık Duman ve Erdem Erdem’in sözlü tarih projesi, TUMAC’ın amacı ve hedeflerine uyumu doğrultusunda, katılımcılardan olumlu bir dönüş almış, proje metninin sitemizde yayınlanmasına karar verilmiştir.]

Tarık Duman & Erdem Erdem

Okumakta olduğunuz metin, Türk Müziği paydaşlarının yaşam öyküleri, tanıklıkları, uzmanlıklarına dair bilgi birikimlerini, anlam ağlarını tespit etmeye ve derlemeye yönelik bir sözlü tarih ve yaşam öyküsü çalışmasının teklifi niteliğindedir. Bu çalışmanın ön araştırma ve keşif sürecinin 2018 Kasım, Aralık, Ocak ayları boyunca tamamlanması ve 2019 Şubat ayından itibaren araştırma sürecinin başlaması planlanmaktadır. Araştırma İstanbul Üniversitesi Antropoloji Anabilim Dalı öğrencileri olan Tarık Duman ve Erdem Erdem tarafından, İstanbul’da yürütülecektir.

Araştırmanın Konusu ve Amacı

Her sosyal ağda olduğu gibi, Türk Müziği çevresinde konumlanan sosyal ağların da paydaşlarının tecrübelerine, uzmanlıklarına dayalı konumları ve rollerinden bahsetmek mümkündür. Örneğin çalgı yapımcılarının, çalgı icracılarının, alanda etkinlik gösteren araştırmacıların, eğitimcilerin, kurumların, mekanların bu sosyal ağın yapılanmasında ve varlığını devam ettirmesinde özgün etkileri vardır. Bu bağlamda, bahsedilen aktörlerden elde edilecek bilgiler, bir kültür olarak Türk Müziğinin, bu kültürün terminolojisinin, değerlerinin, bu kültüre mensup insanların yaşam alışkanlıklarının kayda alınması, derlenmesi ve çeşitli örüntülerin tespit edilmesi açısından hayati önem taşımaktadır. Buradan hareketle, yazılı ve sözlü kayıtlara dayalı yazına ek olarak, yukarıda bahsedilen aktörlerle derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilerek, daha önce belgelenmemiş olguların Türk Müziğine dair bilinirlik sahasına dahil edilmesi amaçlanmaktadır.

Araştırmanın bütünlüğünü ve tutarlılığını korumak amacıyla, çalgı yapımcıları, icracılar, eğitimciler, dinleyiciler, mekanlar gibi kategorilerin her biri için bir araştırma etabı planlanması ve araştırmanın her seferinde bir etap şeklinde yürütülmesi gerekmektedir. Araştırmanın ilk etabında çalgı yapımcılarıyla görüşmeler gerçekleştirilmesi tercih edilmiştir.

Çalışmanın ilk etabında, usta – çırak ilişkileri, öğrenme ve tatbik etme aşamaları, enstrumanların yapıları ve enstruman yapılarının zaman içindeki değişimleri, çalgı yapım ustalarının diğer Türk Müziği paydaşları ile ilişkileri, çalgı yapımcılarının kanaatleri, algılayış biçimleri, kullandıkları terminoloji, bu kültürün değişimi ve yeniden üretimi gibi temaların izini sürmeyi planlamaktayız. Ancak, etnografik çalışmaların tabiatı gereği sahada şekillenen ve güncellenen çalışmalar olması sebebiyle bu temaların değişmesi, güncellenmesi, yeni temaların ortaya çıkması söz konusu olabilir. Bu süreçte sizlerin de tavsiyelerinize, yönlendirmelerinize, geri dönüşlerinize ihtiyaç duymaktayız.

Kullanılacak Yöntem ve Teknikler

Niteliksel yöntem kapsamında, antropoloji ve etnografinin en ayırt edici tekniği olan katılarak gözleme başvurulacaktır. Ön araştırma sürecinde, katılarak gözlem yoluyla elde edilen bilgilerin ışığında, araştırmanın konusuna ve hedeflerine uygun sorular üretilecektir. Görüşmelerde yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılacaktır. Görüşmecilerin belirlenmesi konusunda, örneklem, kartopu tipi örneklem şeklinde oluşturulacaktır. Görüşmelerden elde edilen ses kayıtları deşifre edilerek metin haline getirilecektir. Tüm araştırma süreci ve görüşmeler görsel belgelerle desteklenecektir.